لزوم استفاده و تجهیز آزمایشگاه ها از آخرین دستاورد های صنعت آزمون

گواهینامه فنی : معیاری دیگر برای کیفیت
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهر سازی مدت هاست با بررسی ویژگی های کیفی محصولات تولیدی کارخانجات صنعت تأسیسات و ساختمان در تطابق با ضوابط و استاندارد های آن مرکز، اقدام به صدور گواهینامه فنی برای محصولات می کند. اهمیت روز افزون گواهینامه فنی مرکز تحقیقات مسکن موجب شد که این مرکز فصل نامه ای را با نام (گواهینامه فنی) منتشر کند.
جهت آشنایی بیشتر خوانندگان محترم با (گواهینامه فنی) مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهر سازی و فصلنامه آن گفتگوی کوتاهی را با آقای مهندس امیر مازیار رئیس قاسمی سر دبیر این فصلنامه ترتیب داده ایم.
اعطای گواهینامه فنی به تولیدات صنعتی از چه زمانی شروع شد و در حال حاضر چه محصولاتی را شامل می شود؟
اعطای گواهینامه فنی به فرآورده های ساختمانی، مطابق اساس نامه ای که در سال 1354 به تصویب مجلس وقت رسیده، به عنوان یکی از وظایف مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مشخص شده است. پس از ایجاد ساختار لازم و تشکیل کمیته های گواهینامه فنی اولین سری گواهینامه های فنی در سال 1375 اعطا گردید. در حال حاضر به حدود 240 نوع محصول، و یا خانواده محصول گواهینامه داده می شود که در 9 گروه کلی دسته بندی شده اند. 9 بخش از 25 بخش تحقیقاتی مرکز که دارای آزمایشگاه های مرتبط هستند، به صورت مستقیم درگیر بررسی، انجام آزمایش های لازم بر روی این محصولاتند.
وقتی یک محصول صنعتی نشان استاندارد ملی ایران را دریافت کرده یعنی از نظر کیفی در سطح قابل قبولی است. آیا گواهی فنی از نظر مشتریان اعتبار بیشتری به محصول می دهد؟
پاسخ به این سوال از دو منظر می تواند مورد توجه قرار گیرد. همان گونه که در تعاریف سازمان جهانی استاندارد (ISO) نیز آمده است استاندارد ها از نظر حوزه جغرافیایی و تخصصی به چهار دسته بین المللی، منطقه ای، ملی و کارخانه ای تقسیم می شوند که هرچه حوزه تحت پوشش استاندارد کوچکتر یا محدود تر شود، استاندارد سخت گیرانه تر و تخصصی تر می شود. بنابراین در جوامع پیشرفته، استاندارد های کارخانه ای را می توان استاندارد های تخصصی تر، جامع تر و سخت گیرانه تر از استاندارد های دیگر دانست.بر این اساس، مرکز و سازمان هایی که در دنیا به صورت تخصصی بررسی خواص و یا عملکرد محصولات می پردازند، الزامات بیشتر و ویژگی های محدود تری را در نظر می گیرند و بالطبع تولیدکنندگانی با محصولات با کیفیت تر، امکان دریافت این استاندارد ها را داشته و از نظر مصرف کننده دارای اهمیت بیشتری خواهند بود.
اما موضوع گواهینامه فنی و استاندارد در اکثر کشور های دنیا به ویژه در کشور ما از جنبه دیگری حائز اهمیت است؛ اول در خصوص مصالح و یا سیستم هایی که در مورد آن ها استاندارد ملی تدوین نشده است و تولید عرضه آن در کشور باید به تصویب مرجع ذیصلاح رسیده باشد؛ و دوم بررسی عملکرد یک محصول یا فرآورده به عنوان جزئی از سیستم یا ساختار با عملکرد و انتظارات چندگانه مانند ساختمان.
به عبارت دیگر، یک محصول فارغ از نوع کاربرد، سطح انتظارات عملکردی و شرایط محیطی و اقلیمی بر اساس چهار چوب الزامات و مشخصات تعیین شده در استاندارد ها مورد بررسی و الزامات کلی آن مورد تأیید قرار می گیرد. اما این محصول، مثلأ سازه های ساختمان که عملکرد های مشخصی را در برابر بار های وارده (اعم از بار های ثقلی، جانبی زلزله و باد)، آتش، صوت، حرارت، شرایط اقلیمی و غیره را تأمین می کند، باید با دیگر اجزا سازه ای و غیر سازه ای سازگار بوده و در مجموع عملکرد هنای مورد انتظار فوق را برآورده نمایند. این نوع الزامات و توصیه ها در مقررات ملی ساختمان، آیین نامه ها و دستورالعمل های مرتبط مورد توجه قرار گرفته و ارائه می گردند. لذا بررسی عملکرد یک محصول در قالب یک جزء سازه، در چارچوب مقررات ملی و آیین نامه های بین المللی، موضوعی است که در گواهینامه های تخصصی مورد بررسی قرار می گیرد.
تولید کنندگان وسایل و دستگاه های تأسیساتی چگونه می توانند گواهی فنی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی را دریافت کنند؟
به طور کلی محصولات و تأسیسات برقی و مکانیکی تا اوایل دهه 80 در زمره اجزای ساختمانی بودند که به دلیل عدم آشنایی اکثر مهندسین عمران یا معماری، نه در نظام فنی ساختمان به طور خاص مورد توجه قرار گرفته بود و نه در بحث بررسی کیفیت عملکرد آن ها به عنوان یکی از مصالح ساختمانی متولی مشخصی در حوزه ساختمان داشت. لذا مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، طی یک برنامه کوتاه و میان مدت نسبت به تجهیز و راه اندازی آزمایشگاه های مرتبط اقدام کرد و با توجه به بازخورد صنعت و دیگر مصرف کنندگان، و هم چنین سازمان ها و ارگان های تصحیح ساز و کنترل کننده، از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار شد که و خوشبختانه همزمان تعداد زیادی از گواهینامه های صادر شده توسط مرکز، اختصاص به صنعت تأسیسات دارد.
تولیدکنندگان یا وارد کنندگان محصولات و تجهیزات تأسیساتی می توانند با مراجعه به سامانه خدمات الکترونیک مرکز به نشانی : بزرگراه شیخ فضل الله نوری، بین شهرک قدس و فرهنگیان، خ مروی، خ حکمت؛ و تکمیل اطلاعات واحد تولید(یا محصول وارداتی) اقدام به ثبت نام کنند. پس از بررسی و تأیید مدارک، نسبت به بازدید و نمونه برداری از محصول اقدام می شود و در صورت انطباق نتایج با الزامات مورد نظر، صدور گواهینامه امکان پذیر می شود.
انتشار فصل نامه گواهینامه فنی از چه زمانی شروع شد و هدف آن چیست؟
انتشار فصلنامه گواهینامه مرکز با جلب مشارکت واحد های دارای گواهینامه، انجمن ها و تشکل های حرفه ای و تخصصی و هم چنین ارگان ها و سازمان های ذیربط،  با هدف حمایت از تولید داخل، ارتقأ کیفیت محصولات و معرفی گواهینامه فنی و اهمیت اخذ آن صورت گیرد.
گستردگی خوانندگان این مجله چقدر است؟(پیشنهاد می کنم در پاسخ بفرمایید سازمان ها و نهاد های مختلف دولتی خریدار دستگاه های تأسیساتی و پیمانکاران و شرکت های مهندسی، دانشگاه ها و ...)
با توجه به مواردی که اشاره کردم، خوانندگان این فصلنامه را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد :
- تولید کنندگان یا وارد کنندگان محصولات
- مهندسی مشاور، ناظر و مجریان پروژه های بزرگ و ملی، سازمان ها و ارگان های تصمیم ساز دانشگاه ها و دانشجویان.
- مصرف کنندگان اعم از خریداران خرد تا پیمانکاران و انبوه سازان، از جمله مهم ترین مخاطبان نشریه هستند.
متشکرم که در این گفت و گو شرکت کردید.

اقتباس از مجله صنعت تأسیسات